पोखराको चारवटा वडाको सिमानामा पर्ने कैलाशेश्वर महादेव मन्दिर परिसर बासेको पधेरो नुवारथोकमा धेरै वर्ष पहिले बस्तीमा पानी लग्न गाडीएको अवस्थामा माटोको पाइप फेला परेको छ । स्थानीयहरूले पानी बस्तीमा लग्ने विस्तार गरिएकाे माटोको पाइप कहिले गाडीएको हो भन्ने नै थाहा नभएको बताएका छन् ।
बासेको पधेरो वर्षौ पुरानो मूलको स्रोत भएको पधेरो हो । यस पधेरोमा पोखरा ५, ६, ७ र १८ का बासिन्दा समेतले खानेपानीको प्रयोग गर्दै आएका छन् । यही पधेरोको पानी धेरै पहिले माटोको पाइप बनाएर बस्तीमा लगेको भेटिएको नुवारथोक टोल विकास संस्थाका अध्यक्ष दामोदर बरालले बताए । पधेरो नजिकै क्रियापुत्री भवन पुन निर्माणको क्रममा माटोको पाइप भेटिएको पनि बरालले बताए । यस अघि २०५५ सालमा पनि बाटो बनाउन खन्ने क्रममा पधेरो भन्दा ५ सय मिटर पर यस्तै माटोको पाइप भेटिएको स्थानीयले बताएका छन् ।
पहिले माटोको पाइप फेला पर्दा पुरातात्त्विक विभागलाई भन्नु पर्छ भन्ने ज्ञान नभएकोले खबर नगरिएको स्थानीयले बताएका छन् । पहिले बासेको पधेरो भएको क्षेत्रबाट ५ सय मिटर माटोको पाइप भेटिनु र अहिले पधेरो नजिकै पुन माटोको पानी लग्न प्रयोग गरिएको पाइप भेटिनुले पधेराबाट धेरै पहिले बस्तीमा माटोको पाइपबाट पानी लग्ने गरिएको स्पस्ट हुने स्थानीय बताउँछन् । आफूले जान्दा सम्म पानी लग्न माटोको पाइप बिछ्याएको र पानी कहाँ लग्न यसो गरिएको हो भन्ने जानकारीमा नरहेको स्थानीय ८८ वर्षीय भुवानी प्रसाद बरालले बताए ।
क्रियापुत्री भवन पुन निर्माणका क्रममा पहिले जस्तै माटाेकाे पाइप भेटिएपछी स्थानीयले पुरातात्त्विक विभागलाई खबर गरेका थिए । स्थलगत अवलोकनकालागि आएका पुरातात्वविदले पानी बस्ती सम्म लग्न यस अघि यस्तो माटोको पाइप प्रयोग गरिएको नभेटेको बताएका छन् । पुरातत्त्वविद्ध तथा गण्डकी प्रदेश संग्राहालय प्रमुख करुणा राईले स्थलगत अवलोकन गरेर प्रतिवेदन पुरातात्त्विक विभाग काठमाडौंलाई पठाएको पनि बताइन् ।
खानेपानीकाे पाइप विस्तारको अवस्था हेर्दा माटोको पाइपमा बस्तीमा पानी लगिएको सहजै अनुमान गर्न सकिने पनि उनले बताइन् । यस विषयकाे अध्ययन गरी प्रतिवेदन बनाएर पुरातात्त्विक विभागमा पठाइसकिएकोले थप अध्ययन पुरातात्त्विक विभागले गर्ने पनि उनले बताइन् । माटोको पाइप कति वर्ष पुरानो हो भन्ने डेटिङ मेथडबाट पत्ता लाग्ने पनि राईले जानकारी दिइन् ।
अनुसन्धान गर्न अाएकाे टाेलीले माटोको पाइपका केही स्याम्पल लगेर गण्डकी प्रदेश संग्राहालयमा राखेकाे छ । पाइपको गोलाई २ इन्च र फेदतर्फ केही मोटो र टुप्पो तर्फ पाइप जोड्न मिल्ने पातलो गोलाकार स्वरूपमा रहेका माटाेका पाइप भेटिएका हुन् । बिच्छ्याइएको पाइपको दायाँबायाँ ढुङ्गा गाडेर छपनी राखेर पाइप माटाेका पाइप नफुट्ने गरी सुरक्षित गरिएकाे अवस्थामा छन् ।
हिन्दूकुह हिमालय संसदीय बैठक सोमबार देखि काठमाडौंमा सुरु भएको छ । ‘हिन्दूकुश हिमालय क्षेत्र’मा पर्ने मुलुकका संसद्बीच साझा धारणा,… 
पोखरा : पर्यटकीय राजधानी पोखरामा शुक्रबार देखि रिसाइक्लिङ र अपसाइक्लिङ मार्फत हरित रोजगारी सिर्जना गर्ने उद्देश्यले आरयु फेष्ट सुरु… 
पोखरा २८ काफलघारीका किसान मकै खेती गर्दा बाँदरको आतंकले निकै हैरान भएका थिए। मकै बचाउन हेरालो राख्नुपर्थ्यो, तर बाँदरले… 
कृषि प्रधान देश नेपालले २०५० सालसम्म धान तथा चामल निर्यात गर्ने गथ्यो । नेपालमा समय अनुसार वैज्ञानिक खेती प्रणाली… 
पोखरा : छालबाटो पुस्तक यात्रावृतान्तमा सीमित नभई नदी प्रणालीको समाजशास्त्रीय, प्राकृतिक र विज्ञानको लिखत बनेको बताइएको छ । पत्रकार… 
वन्यजन्तु चोरी सिकार, अवैध व्यापार नियन्त्रणकालागि सुराकी एप्लिकेसन सुरु हुने भएको छ । आविष्कार केन्द्रको प्राविधिक सहयोगमा प्रकृतिका साथीहरू…