ब्लग

कोलुब्रिडि परिवारमा पर्ने यो सर्प भारतको उत्तर खेरी डिभिजनमा पहिलो पटक फेला परेको थियो । त्यसछि यो सर्प भारतको विभिन्न ठाँउहरुमा रेकर्ड भएको थियो । नेपालमा यो सर्प तराईको पूर्व देखि पश्चिम सम्म पाइन्छ । यो झट्ट हेर्दा पुरै शरीर रातो पहेलो चम्किलो, टाउको र घाँटी प्रस्ट छुटाउन नसकिने किसिमको आकृति भएको देखिन्छ । यसको अंग्रजी नाम कोरल कुकुरी स्नेक (ओलिगोडन खेरेनेन्सीस) हो । नेपालीमा यसलाई कुकुरी सर्प भनिन्छ । विश्वमा यस प्रजातिको अध्ययन अनुसन्धान कमै मात्रामा भएको पाईन्छ ।  … पुरा पढौ

घटना त्यस्तै २०५८ सालको पौष-माघ तिर चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको पाँच पाण्डव मध्यवर्ती उपभोक्ता समिति अन्तर्गत माडी क्षेत्रमा रहेको चैनपुर गाउँमा भएको हो ।भालुले चैनपुर गाउँमा आएर बाख्रा मारी आतङ्क मच्चाएको कुरा समितिका अध्यक्ष नारायण दत्त सापकोटाले दिनु भएको हो । यो समाचार सुरुमा त पत्याउन सकिएन किनभने भालुले जनावरको सिकार गरेर मारेर खाएको कहिल्यै देखिएको र  सुनिएको थिएन । जिम्मेवार व्यक्तिबाट खबर आएकोले नपत्याउनु पनि कसरी? पत्याउनै पर्ने अवस्था भयो । तर घटना सवैका लागि चकित पार्ने खालको थियो ।तै… पुरा पढौ

म हिजो आज एकान्त प्रेमी भएको छु। तर एकान्त मन पर्दछ भनेर भिडदेखि भाग्न खोजेको चाहिँ होइन है। म भिड पनि मन पराउँदछु। तर किन हो कुन्नि भिडमा पनि म एक्लो महसुस गर्दछु। हिजोआज एकान्त हुँदाको क्षणमा मेरा साथीहरू धेरै बनेका छन्। प्रकृति नै मेरो साथीहरू हुन् । तर पनि मेरो खास साथी चाहिँ कोचलगाँडे बनेको छ। कोचलगाँडे यानेकी लाटोकोसेरो। सानो आकारको लाटोकोसेरो । मानिसले खिसिट्युरी गर्ने प्रजाति पनि हो यो l   अङ्ग्रेजीमा यसलाई Spotted owlet भनिन्छ। ल्याटिन भाषामा Athene… पुरा पढौ

ठूला पात खोज्दै फिस्टो, उड्छ फुत्त फुत्तकला निकै भएको त्यो, गुँड सिउँछ पातभित्रराखिदिए नाम दमाई चरा, पातसिउने फिस्टोकोकोरली सक्छ दुइहप्तामै , सृष्टि अर्को जीवनचक्रको l माथि कवितामा उल्लेख गरिएको चरालाई नजिकबाट नियाल्ने मौका मिल्यो l  भदौ महिनाको शुरुवाततिर एउटा पात सिउने फिस्टोको जोडी  गुँड बनाउने सामग्री मुखमा च्यापेर ठूलो हलेदोको दोब्रिएको  पातभित्र फुत्त–फुत्त  पसेको झ्यालबाट देखियो । त्यो बेला पातमा उनीहरूको गुँड बनाउने काम धमाधम चल्दै थियो। त्यसपछि मुखमा खाना बोकेर त्यो पात सिलाएर बनाएको गुँडभित्र छिर्न थाले । यो… पुरा पढौ

उत्तरी युरोपमा रहेको फिनल्यान्ड देशको एउटा सानो सहर हो योन्सु । चारैतिर तालै-तालले भरिएको कोही हेर्दा कालो, कोही नीलो र कोही एकदमै सङ्लो ।  जब मे को महिना सुरु भयो, एकाएक यहाँ पनि ताल होला र भनेर कल्पना नै नगरेका ठाउँमा हिउँ पग्लिएर तालै-ताल देखिन थाले । यिनै तालका छेउछाउ समर कटेज र डुङ्गा भरिभराउ देखिन्थे ।  मैले पोखराको फेवा र मुगुको रारा ताल सम्झिएँ । यी डुङ्गाहरू देखेसँगै मलाई पनि यी सुन्दर तालमाथि डुङ्गामा डुल्ने रहर जागेको थियो ।… पुरा पढौ

नेपालमा रेल गाडी गुडेको इतिहास खोज्न थाल्यौँ भने धेरैलाई थाहा नभएको इतिहास भेट्दछौँ । नेपालमा रेल गाडीको सुरुवात पश्चिम नेपालमा भएको थियो । यो रेल सेवा भारत उत्तर प्रदेशको बहराइचबाट नेपालको बर्दिया जिल्लाको तारा तालसम्म जोडिएको थियो । ‘नेपाल फरेष्ट्री रेलवे’ नाम दिइएको रेलवे पूर्णरूपमा भारतमा रहेको अङ्ग्रेज सरकारले आफ्नो स्वार्थको लागि बनाएको थियो। बर्दियाको जङ्गलमा सखुवाको (साल) रुखहरू काटेर ती रेलले काठहरू भारततर्फ लैजाने गर्दथे । त्यतिबेलाका राणा शासक चन्द्रशमशेरले त्यसबापत निश्चित रकम पाउँथे। इष्ट इन्डिया कम्पनीको समयमा अवध… पुरा पढौ

भियतनाम र अमेरिकाको युद्धको बारेमा धेरै सुनेको र पढेको थिएँ l त्यो देशमा जाने हुटहुटी पहिला देखि नै थियो l झन् ४ वर्षसम्म बस्ने मौका मिल्यो l राष्ट्रको जामा भौतिकवादी साम्यवादको, तर समाज र परिवारको आदर्शहरू र सिद्धान्तहरूमा 'पूर्वीय' पक्ष रहेको अनुभव रह्यो l मलाई असाध्यै सहज र प्रिय लाग्ने देश र समाज बन्यो l  ‘वाक हो’ (हो चि मिन्ह ) को देश भियतनामप्रति मेरो विशेष अनुराग पनि छ । जर्मनीको सङ्घीय खाद्य तथा कृषि मन्त्रालय/जोहान हेनरिक भोन थ्युनेन इन्स्टिच्युटको… पुरा पढौ

 बाघसँग मानिस र मानिससँग बाघ डराउँछ चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको घडियाल संरक्षण तथा प्रजनन केन्द्रको कार्य गरिरहँदा खोला र वनमा नबिर्सने घट्नाहरू भइरहन्थे । घटना  २०७७ आश्विन १० गतेको हो । बिहान ८ बजेतिर यो पङ्क्तिकार, सहयोगी बुद्धि बोटे र राम माझी वन्यजन्तुको अवलोकन गर्नका लागि कसरास्थित घडियाल प्रजनन केन्द्रबाट साइकलमा तमोर ताल क्षेत्रतिर हिँड्यौँ । तमोर ताल र घडियाल प्रजनन केन्द्रको दूरी झन्डै ३ कि.मी. रहेको छ। हिँड्ने बित्तिकै हात्तीसार पछाडि विक्रमबाबा थान नजिक बाटोको छेउमा कुकुर बसाइँ गरेर बसेको… पुरा पढौ

साठीको दशकको मध्यतिर एउटा गीत खुब चलेको थियो, ‘वनमाराले वनै खायो, पिरै पिरले जीउ खायो’। हो,यही गीतमा वन नै खाने भनेर इङ्गित गरिएको वनमारा म नै हूँ । मलाई हजुरहरूले पक्कै पनि देख्नुभएको होला । एकपटक याद गर्नुहोस् त । कालो बैजनी रङ्गको डाँठ भएकी, करौँते किनारा भएको त्रिकोणीय पात हुने र फागुन-चैत्रतिर सेता मसिना गुच्छामा फूल फुल्ने म, झाडी वर्गकी वनस्पति हूँ । जंगलको छेउछाउ, नदी किनार, सडक किनार, बाँझो खुल्ला जमिन र बाढी पहिरो गएको एवम् भू-क्षय भएको क्षेत्रमा… पुरा पढौ

दुई दिन देखी अनवरत बर्साद भइरहेको छ,अझै केही दिन भइरहने प्रक्षेपण गरिएको छ। दुई दिनको बर्सादको बाढीले भइरहेको धनजनको क्षति हेर्दा आउने दिनहरु अझ बीभत्स हुने आङ्कलन गर्न सकिन्छ। किनभने बर्सादको निरन्तरतामा बाढीले गर्ने क्षतिको अनुपात बढ्दै जान्छ। पानी हिजो पनि पर्थ्यो। यो भन्दा पनि ठुलो पर्थ्यो। अहिले आउने भन्दा अझै ठुलो बाढी आउँथ्यो। बाढी आउँदा किसानहरु हर्षले गदगद हुन्थे। किनभने मूलहरू फुट्थे ,टारी टुक्रामा धान रोप्न पाइन्थ्यो ,पाखामा भल छोपेर धान रोपिन्थ्यो। गैह्री खेतमा बाढी पसेर जङ्गलको झारपातपातहरु ढले… पुरा पढौ