ब्लग

विगत चार दशकदेखिको अव्यवस्थित विकासे गतिविधि र प्रकृति दोहनको कारण आज कालीगण्डकी नदी दुई तिहाइले मरिरहेको छ । कुनै हालतमा पनि कालीगण्डकी उत्खनन्को काम नरोकिँदा कालीगण्डकी र यसको पर्यावरण नै खतरामा परेको भन्दै कालीगण्डकी बचाऔं अभियानले माघे संक्रान्तिका दिन पर्वतको प्रसिध्द मोदीवेणी धाममा ब्यनर प्रदर्शन गरेको छ । नदीको प्राकृतिक स्रोत मूलतः ढुंगा, शिला, गिटी, बालुवाको अधिक दोहनले कालीगण्डकी नदी क्षत्विक्षत् बन्दै गएको छ । विगत देखिको कालीगण्डकीको क्रुर दोहनले नदीको दिगोपनलाई दुई तिहाइले घटाई दिएको छ । कालीगण्डकी जस्तो… पुरा पढौ

तराई क्षेत्रको सबैभन्दा ठूलो राष्ट्रिय निकुञ्ज बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज हो । यही बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जले विगतमा विश्वकै चर्चित व्यक्तिहरूलाई स्वागत गरेको छ । विशेष गरेर बाघ, गैँडा, गोही लगायत दुर्लभ वन्यजन्तुको प्रत्यक्ष अवलोकनकालागि आकर्षक गन्तव्य मानिने बर्दियामा सामान्य पर्यटक देखि बेलायती राजकुमार प्रिन्स ह्यारी, टाइटानिकका हिरो लगायत सम्म पुगेका छन् । यहाँ मैले बेलायतका राजकुमार प्रिन्स ह्यारी बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज आउँदा उहाँ संग बिताएका केही क्षणका बारेमा आफ्नो अनुभव सेयर गर्दै छु । मानव जीवनमा अध्ययन, सिकाई, नयाँ नयाँ प्रविधिको ज्ञान महत्त्वपूर्ण… पुरा पढौ

पंक्षी जन्तु जगतमा पर्ने, प्वाँख, चुच्चो र पखेटा भएका प्राणीको समुह हो । मानव जातिसँग निकटतम सम्बन्ध भएका यी प्राणी किसानका चाहिँ मित्र रैछन् कि शत्रु ? यो लेख पढेपछि निर्णय गर्ने जिम्मा तपाईंहरूको है । पंक्षीहरू जहाँ वर्षैभरि प्रशस्त खानेकुराको जोहो हुन्छ र बचेरा कोरल्न उपयुक्त स्थान हुन्छ, त्यस्ता क्षेत्रहरूमा बढी बसोबास गर्ने गर्छन् । खेतबारीमा वर्षैभरि बिउ, फल, फूल, अन्न तथा हरिया बोटविरुवा उपलब्ध हुने हुँदा धेरैजसो पंक्षीहरू खेतबारीका ओरपर बस्न रुचाउँछन् । त्यसकारण पंक्षी र किसानको गहिरो… पुरा पढौ

कोलुब्रिडि परिवारमा पर्ने यो सर्प भारतको उत्तर खेरी डिभिजनमा पहिलो पटक फेला परेको थियो । त्यसछि यो सर्प भारतको विभिन्न ठाँउहरुमा रेकर्ड भएको थियो । नेपालमा यो सर्प तराईको पूर्व देखि पश्चिम सम्म पाइन्छ । यो झट्ट हेर्दा पुरै शरीर रातो पहेलो चम्किलो, टाउको र घाँटी प्रस्ट छुटाउन नसकिने किसिमको आकृति भएको देखिन्छ । यसको अंग्रजी नाम कोरल कुकुरी स्नेक (ओलिगोडन खेरेनेन्सीस) हो । नेपालीमा यसलाई कुकुरी सर्प भनिन्छ । विश्वमा यस प्रजातिको अध्ययन अनुसन्धान कमै मात्रामा भएको पाईन्छ ।  … पुरा पढौ

घटना त्यस्तै २०५८ सालको पौष-माघ तिर चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको पाँच पाण्डव मध्यवर्ती उपभोक्ता समिति अन्तर्गत माडी क्षेत्रमा रहेको चैनपुर गाउँमा भएको हो ।भालुले चैनपुर गाउँमा आएर बाख्रा मारी आतङ्क मच्चाएको कुरा समितिका अध्यक्ष नारायण दत्त सापकोटाले दिनु भएको हो । यो समाचार सुरुमा त पत्याउन सकिएन किनभने भालुले जनावरको सिकार गरेर मारेर खाएको कहिल्यै देखिएको र  सुनिएको थिएन । जिम्मेवार व्यक्तिबाट खबर आएकोले नपत्याउनु पनि कसरी? पत्याउनै पर्ने अवस्था भयो । तर घटना सवैका लागि चकित पार्ने खालको थियो ।तै… पुरा पढौ

म हिजो आज एकान्त प्रेमी भएको छु। तर एकान्त मन पर्दछ भनेर भिडदेखि भाग्न खोजेको चाहिँ होइन है। म भिड पनि मन पराउँदछु। तर किन हो कुन्नि भिडमा पनि म एक्लो महसुस गर्दछु। हिजोआज एकान्त हुँदाको क्षणमा मेरा साथीहरू धेरै बनेका छन्। प्रकृति नै मेरो साथीहरू हुन् । तर पनि मेरो खास साथी चाहिँ कोचलगाँडे बनेको छ। कोचलगाँडे यानेकी लाटोकोसेरो। सानो आकारको लाटोकोसेरो । मानिसले खिसिट्युरी गर्ने प्रजाति पनि हो यो l   अङ्ग्रेजीमा यसलाई Spotted owlet भनिन्छ। ल्याटिन भाषामा Athene… पुरा पढौ

ठूला पात खोज्दै फिस्टो, उड्छ फुत्त फुत्तकला निकै भएको त्यो, गुँड सिउँछ पातभित्रराखिदिए नाम दमाई चरा, पातसिउने फिस्टोकोकोरली सक्छ दुइहप्तामै , सृष्टि अर्को जीवनचक्रको l माथि कवितामा उल्लेख गरिएको चरालाई नजिकबाट नियाल्ने मौका मिल्यो l  भदौ महिनाको शुरुवाततिर एउटा पात सिउने फिस्टोको जोडी  गुँड बनाउने सामग्री मुखमा च्यापेर ठूलो हलेदोको दोब्रिएको  पातभित्र फुत्त–फुत्त  पसेको झ्यालबाट देखियो । त्यो बेला पातमा उनीहरूको गुँड बनाउने काम धमाधम चल्दै थियो। त्यसपछि मुखमा खाना बोकेर त्यो पात सिलाएर बनाएको गुँडभित्र छिर्न थाले । यो… पुरा पढौ

उत्तरी युरोपमा रहेको फिनल्यान्ड देशको एउटा सानो सहर हो योन्सु । चारैतिर तालै-तालले भरिएको कोही हेर्दा कालो, कोही नीलो र कोही एकदमै सङ्लो ।  जब मे को महिना सुरु भयो, एकाएक यहाँ पनि ताल होला र भनेर कल्पना नै नगरेका ठाउँमा हिउँ पग्लिएर तालै-ताल देखिन थाले । यिनै तालका छेउछाउ समर कटेज र डुङ्गा भरिभराउ देखिन्थे ।  मैले पोखराको फेवा र मुगुको रारा ताल सम्झिएँ । यी डुङ्गाहरू देखेसँगै मलाई पनि यी सुन्दर तालमाथि डुङ्गामा डुल्ने रहर जागेको थियो ।… पुरा पढौ

नेपालमा रेल गाडी गुडेको इतिहास खोज्न थाल्यौँ भने धेरैलाई थाहा नभएको इतिहास भेट्दछौँ । नेपालमा रेल गाडीको सुरुवात पश्चिम नेपालमा भएको थियो । यो रेल सेवा भारत उत्तर प्रदेशको बहराइचबाट नेपालको बर्दिया जिल्लाको तारा तालसम्म जोडिएको थियो । ‘नेपाल फरेष्ट्री रेलवे’ नाम दिइएको रेलवे पूर्णरूपमा भारतमा रहेको अङ्ग्रेज सरकारले आफ्नो स्वार्थको लागि बनाएको थियो। बर्दियाको जङ्गलमा सखुवाको (साल) रुखहरू काटेर ती रेलले काठहरू भारततर्फ लैजाने गर्दथे । त्यतिबेलाका राणा शासक चन्द्रशमशेरले त्यसबापत निश्चित रकम पाउँथे। इष्ट इन्डिया कम्पनीको समयमा अवध… पुरा पढौ

भियतनाम र अमेरिकाको युद्धको बारेमा धेरै सुनेको र पढेको थिएँ l त्यो देशमा जाने हुटहुटी पहिला देखि नै थियो l झन् ४ वर्षसम्म बस्ने मौका मिल्यो l राष्ट्रको जामा भौतिकवादी साम्यवादको, तर समाज र परिवारको आदर्शहरू र सिद्धान्तहरूमा 'पूर्वीय' पक्ष रहेको अनुभव रह्यो l मलाई असाध्यै सहज र प्रिय लाग्ने देश र समाज बन्यो l  ‘वाक हो’ (हो चि मिन्ह ) को देश भियतनामप्रति मेरो विशेष अनुराग पनि छ । जर्मनीको सङ्घीय खाद्य तथा कृषि मन्त्रालय/जोहान हेनरिक भोन थ्युनेन इन्स्टिच्युटको… पुरा पढौ