प्रकृति

गिद्धलाई बाँच्नै सकस

अंग्रेजी महिना सेप्टेम्बरको पहिलो शनिवार विश्वभर अन्तर्राष्ट्रिय गिद्ध सचेतना दिवस मनाइँन्छ । सन् २००९ देखि प्रत्येक वर्ष सेप्टेम्बर महिनाको पहिलो शनिबार गिद्ध सचेतना दिवस मनाइँदै आएको हो। सेप्टेम्बर महिनाको पहिलो साता भर नै गिद्ध सचेतना दिवस मनाइन्छ । स्वस्थ आहाराको कमी र बासस्थान विनाशका कारण सिनो खाएर वातावरण सफा गर्ने प्रकृतिको कुचिकार गिद्ध संकटमा पर्दै गएका छन्। यसैकारण गिद्ध संरक्षणका लागि यो अभियान विश्वभर मनाइँदै छ। गिद्धले सिनो खाएर मानिसमा रेबिज, प्लेग, हैजा, आउँ, झडापखाला र पशु चौपायाहरुमा एन्थेक्स, ब्रुसेलोसिस… पुरा पढौ

सहरीकरणको सिकार बन्दै भ्यागुता

सडकका कारण भ्यागुताहरूलाई जोखिम छ भन्ने कुरा त मानिसहरूलाई पहिल्यै थाहा थियो । अब यो अध्ययनले यस तथ्यलाई वैज्ञानिक रूपमै प्रमाणित गर्न मद्दत गरेको छ भन्छन अनुसन्धानकर्ताहरु। काठमाडौँका आदिवासी मानिने नेवार जातिभित्रका केही समुदायहरू हरेक वर्षको जनैपूर्णिमाका दिन भ्यागुतालाई पूजा गर्छन् र खाना खुवाउँछन् । यो चलनबारे जानकार हुनेबित्तिकै उभयचर र सरीसृप समूहका विभिन्न प्रजातिको अध्ययनमा संलग्न अनुसन्धानकर्मी चन्द्रमणि अर्याललाई हरेक वर्षायाम अझ रमाइलो लाग्न थाल्छ । तर, विगतका दुई मनसुन भने उनलाई पहिलेजस्ता रमाइला लागेनन् । बरु उनी चिन्तित भए ।… पुरा पढौ

चीनमा फेलापरेको नयाँ भाइरसबाट ३५ जना संक्रमित

चीनमा फेला परेको नयाँ भाइरसबाट ३५ जना मानिस संक्रमित भएका छन् । पूर्वी चीनमा नयाँ भाइरस संक्रमण भएपछि वैज्ञानिकहरुले निगरानी गरिरहेको बताइएको छ । चीनको हेनान र साङ्दोङ प्रान्तमा नोवल लाङ्ग्या हेनिपाभाइरस (लेभी) बाट ३५ जना संक्रमित भइसकेको बताइएको छ । संक्रमित धेरैलाई ज्वरो, थकान र खोकी जस्ता लक्षणहरु देखिएको छ । छुचुन्द्रो प्रजातिको जनावरमा लाङ्ग्या भाइरस पाइएको छ । यो भाइरस जनावरबाट मानिसमा सरेको ठानिए पनि यो भाइरस मानिसबाट मानिसमा सरेका पुष्टि भइसकेको छैन् । चीन, सिङ्गापुर र अष्ट्रिेलियाका… पुरा पढौ

प्रकृति र संस्कृति संरक्षणको सन्देश दिँदै फेवातालमा कृष्ण झुला

पोखराको फेवातालमा पहिलो पटक कृष्ण झुला प्रदर्शन गरिएको छ । स्कोन पोखराको आयोजनामा भएको संस्कृति कार्यक्रममा प्रकृति संरक्षण र संस्कृतिको महत्त्वको बारेमा भजन कीर्तन गाइएको थियो । फेवाताल किनार गौरीघाटबाट सुरु भएको कृष्ण झुला डुङ्गामा सयर गरेर वाराही मन्दिर परिक्रमा गरिएको थियो । डुङ्गालाई आकर्षक रुपमा सजाएर सांस्कृतिक कृष्ण झुला निकालिएको हो । कार्यक्रममा सहभागीले प्रकृति सँगै संस्कृति र संस्कृति सँगै प्रकृति संरक्षणमा जोड दिएका छन् । पोखरामा फेवातालमा पहिलो पटक आयोजना भएको कृष्ण झुलाका दृश्य तस्बिरमा ।  तस्बिरहरू : हरिकृष्ण… पुरा पढौ

नेपालमा बाघको सङ्ख्या बढेर ३५५ पुग्यो  

नेपालमा बाघको सङ्ख्या बढेको छ । बाघको सङ्ख्या बढेर ३५५ पुगेको छ । नेपालमा बाघको सङ्ख्या बडेसँगै  संरक्षण क्षेत्रमा पु¥याएको योगदानको कदर गर्दै नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कारबाट सम्मानित पनि हुँदै छ ।  विश्व बाघ दिवसको अवसरमा शुक्रबार काठमाण्डौंमा आयोजित कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले राष्ट्रिय बाघ गणनाको नतिजा सार्वजनिक गरेका हुन् । जस अनुसार पछिल्लो ४ वर्षमा बाघको सङ्ख्या १२० थपिएको हो । सन् २०१८ मा नेपालमा २३५ बाघ थिए । अहिले बढेर ३५५ सङ्ख्या पुगेको हो । गणना अनुसार सबैभन्दा धेरै… पुरा पढौ

४० माइक्रोनभन्दा पातला प्लाष्टिक झोला भदौ १ गते देखि पूर्ण रुपमा प्रतिबन्ध : प्रयोग गरे कारबाही

सरकारले ४० माइक्रोनभन्दा पातला प्लाष्टिक झोला उत्पादन र प्रयोग गरे भदौ १ गते देखि कारबाही गर्ने भएको छ । पातलो प्लाष्टिक झोला उत्पादन र प्रयोगमा कमी नआएपछि सरकारले कडाइ गर्न लागेको हो । वन तथा वातावरण विभागले यस अघि प्लाष्टिक झोला उत्पादन, बिक्री वितरण तथा प्रयोगमा कडाइ गरेको थियो । तर कोरोनाका बेला अनुगमन फितलो हुँदा फेरि प्लाष्टिक झोला उत्पादन र प्रयोग वृद्धि हुँदै गएको पाइएको विभागको भनाइ छ । सरकारले २०७८ असोज १९ मै राजपत्रमा सूचना निकालेर ४० माइक्रोनभन्दा… पुरा पढौ

मासिँदै खेती योग्य जमिन : फेवा फाँटमा पनि प्लटिङ

जेठोबुढो धान झुल्ने पोखराका फाँटहरू कङ्क्रिट जङ्गलमा परिणत हुँदै गएका छन् । यहाँका बिरुवा फाँट, कुँडहर फाँट,  चाउथेफाँट यस अघि नै कङ्क्रिट जङ्गलमा परिणत भइसकेका छन् । पोखराको फेवा किनारको खहरे फाँट, खपौदी पनि उसै गरी कङ्क्रिट जङ्गल बनीसके । सेदीफाँट पनि अब भरिने क्रममा छ ।  पोखरामा अहिले सम्म जोगाउन सकिने भनेको फेवा फाँट हो । यहाँ पनि प्लटिङको रोग लागेको छ । यहाँको हर्पन खोला किनारमै पामे नजिकै प्लटिङ गरिएको छ । यसै गरी चंखपुर, भकुन्डे क्षेत्रमा पनि प्लटिङ भइरहेका छन्… पुरा पढौ

वन्यजन्तु संरक्षणमा चुनौती : एक वर्षमा २०५ वन्यजन्तुको मृत्यु

वन्वयन्तुको घर वनको अतिक्रमण बढ्दो क्रममा छ । यसको प्रत्यक्ष असर वन्यजन्तु संरक्षणमा देखिएको छ । देशको महत्वपूर्ण राष्ट्रिय निकुञ्ज मध्येको एक चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज र मध्यवर्ती क्षेत्रमा पनि यो समस्या चुनौतीको रुपमा देखिएको छ ।चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको मध्यवर्ती क्षेत्रमा एक वर्षमा २०५ जनावरको मृत्यु भएको छ । गत आर्थिक वर्ष २०७८÷०७९ मा प्राकृतिक कारण, दुर्घटनाका कारण र चोरी सिकारीलगायत विभिन्न कारणबाट निकुञ्जमा रहेका दुर्लभ तथा संकटापन्न वन्यजन्तुसहित २९ प्रजातिका जनावरको मुत्यृ भएको निकुञ्जले जनाएको छ । निकुञ्ज र मध्यवर्ती… पुरा पढौ

जन्मदिनमा वृक्षरोपण र वातावरणीय शिक्षा

जन्मदिन अर्थात् जन्म तिथि, जन्म दिवस, वर्ष प्रवेश, वर्ष वृद्धि भन्ने बुझिन्छ । जन्मदिन सबैकालागि महत्वपूर्ण हुन्छ । पछिल्लो समयमा नेपाली संस्कृति, परम्परा अनुसार जन्मदिन मनाउने भन्दा पनि पश्चिमा संस्कृतिमा रमाउने क्रम बढ्दो छ । जन्मदिनमा आप्नो गच्छे भन्दा बढी खर्च गरी होटेल, रेस्टुरेन्टमा केक काटेर मदिरा सेवनगरी हल्लाखल्ला गरेर मनाउने चलन बढेको हो । यस्तो चलन बढीरहेको समयमा एक चिकित्सकले फरक ढङ्गले आप्नो छोराको जन्मदिन मनाउँदै आएका छन् । पाटन मानसिक अस्पतालका मेडिकल अधिकृत डा ईश्वरी खनालले विगत चार वर्ष देखि… पुरा पढौ

नेपालमा भेटियो अमेरिकी कालो गिद्ध : एसियामा पहिलो पटक भेटिएको दाबी

संयुक्त राज्य अमेरिका, दक्षिण अमेरिकाको पेरु, मध्य चिली, क्यानडा र उरुग्वेसम्म पाइने अमेरिकी कालो गिद्ध नेपालमा पहिलो पटक देखिएको छ । गिद्ध संरक्षण अभियान्ताहरुले पहिलो पटक नयाँ विश्व गिद्ध प्रजातिको कालो गिद्ध बुधबार नवलपरासीको जटायु रेस्टुरेन्ट कावासोतीमा देखेका हुन् । नेपालमा पुरानो विश्व प्रजातिका ९ प्रजातिका गिद्ध पाइन्छन् । लामो समय देखि गिद्धको अनुसन्धान र संरक्षण गर्दे आएका डिबि चौधरी सहितको टोलीले बुधबार बिहान कावासोतीको जटायु रेस्टुरेन्टमा नयाँ विश्व गिद्ध प्रजातिको अमेरिकी कालो गिद्ध भेटेको भन्दै कावासोतीको जटायु रेस्टुरेन्टमा खिचिएको तस्बिर सामाजिक सञ्जालमा… पुरा पढौ