प्रवासमा रहेका पोखरेली युवाले फेवाताल संरक्षण र सफाइमा सक्रियता देखाएका छन् । अध्ययन र रोजगारीकाे अवसर खोज्दै विभिन्न देश पुगेका युवाहरूले पोखराको प्रमुख पर्यटकीय आकर्षण फेवातालको सरसफाइकालागि स्थानीय युवालाई परिचालन गरी सरसफाइ अभियान चलाएका हुन् ।
पोखरा बैदामका अघिल्लो पुस्ता तालको पानी खाएर हुर्किए । त्यसपछिको पुस्ता तालको पानी नखाए पनि तालमा निर्धक्क पौडी खेलेर हुर्किए । अहिलेका युवा तालमा बढ्दो प्रदूषणको कारण छालामा सङ्क्रमण हुने डरका बिच पनि पौडी खेल्ने गरेको स्थानीय युवा बताउँछन् । तालमा सोझिएका पोखराका ढल, खोला, नहरमा जथाभाबी फोहोर पानी, प्लास्टिकजन्य वस्तु, मरेका कुखुरा लगायतका सिनो समेत फ्याँक्दा ताल प्रदूषणको चपेटामा पर्दै गएको छ ।
पर्यटक आकर्षण गर्न ताल किनारमा फुटपाथ निर्माण गरिएको छ । त्यस क्षेत्रमा थप आकर्षण गर्न गण्डकी प्रदेश सरकार पर्यटन, वन तथा वातावरण मन्त्रालयले दुबो, विभिन्न प्रजातिका फूल र वृक्षरोपण गरेको छ । यससँगै ताल किनारमा सौन्दर्यता थपिएको छ । तर लेकसाइड घुम्न जाने पर्यटकले त्यस क्षेत्रमा जथाभाबी फोहोर फ्याँक्दा पनि ताल किनार थप प्रदूषणको चपेटामा पर्दै गएको छ ।
ताल किनार क्षेत्र स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटकका लागि मात्र आकर्षणको केन्द्र नभएर स्थानीय पोखरेली पनि धेरै जाने क्षेत्र हो । ताल किनारमा घुम्न, टहलिन गएका युवायुवतीले प्लास्टिकको प्याकेजलगायतमा लगेको ड्राइफुडका प्लास्टिकको खोल, पानीको बोतल, क्यान, सिसाका बोतल लगायत जथाभाबी फ्याँक्दा पनि प्रदूषण बढेको छ । यसरी ताल क्षेत्रमा प्रदूषण बढ्दै गएपछि प्रवासमा रहेका युवा ताल सरसफाइ र संरक्षणमा जुटेका हुन् ।
पोखरा बैदाम (लेकसाइड) का शंकर कोइरालाको संयोजकत्वमा प्रवासी नेपाली समूह स्थापना गरी ताल सरसफाइ र संरक्षणका लागि आफूले आम्दानी गरेको केही रकम ताल सरसफाइका लागि छुट्याएर पोखरेली युवाहरूले यो अभियान सुरु गरेका हुन् । अभियानमा पोखरा बैदामका किशोर बराल, ओमप्रकाश पराजुली, नारायण पहारी (जोनी), वसन्त न्यौपाने, अमृत न्यौपाने, दीपक पहारी लगायतका युवाहरूको सक्रियतामा ताल सरसफाइको काम भइरहेको छ । समूहले नेपालमै भएका युवालाई संरक्षणमा लाग्न प्रेरित गरी फेवाताल संरक्षण पहल दर्ता गरेर अघि बढेका हुन् ।
प्रवासी नेपाली समूहकाे पहलमा गत माघ महिनामा जिल्ला प्रशासन कार्यालय कास्कीमा फेवाताल संरक्षण पहल नामक संस्था दर्ता गरेर ताल सरसफाइको काम भइरहेको फेवाताल संरक्षण पहल पाेखराका अध्यक्ष धर्मराज पहारीले बताए । प्रवासमा रहेका पोखरेली युवाको पहल र आर्थिक सहयोगमा संरक्षण पहलले ताल सरसफाइका काम गर्दै आएको संरक्षण पहलका सचिव तेजनारायण पराजुलीले बताए ।
अष्ट्रेलिया, आयरल्यान्ड, बेलायत, अमेरिकालगायत ११ देशमा रहेका पोखरेली युवाकाे अभियानलाई विभिन्न देशमा रहेका कास्की बाहेकका अन्य जिल्ला र सहरका युवाले पनि साथ दिएका छन् । प्राकृतिक स्रोत संरक्षण गर्दै वातावरण स्वच्छ राख्नुको साथै अन्तर्राष्ट्रिय महत्त्वको रामसार सूचीमा सूचीकृत फेवाताल जोगाउन अभियानमा जुटेको प्रवासी नेपाली समूहका संयोजक शंकर कोइरालाले बताए । पहिले हामी निर्धक्क तालमा पौडी खेल्दै आयौँ । बुवा–आमाले तालकै पानी खाना पकाउन, पिउन प्रयोग गर्नु भयो । पछिल्लो समयमा ताल प्रदूषणको चपेटामा पर्दै गएपछि ताल संरक्षण गर्न प्रवासमा रहेका पोखरेली युवा जुटेको उनले बताए ।
विभिन्न देशमा रहेका २६ जना प्रवासी युवाले ८ लाख ५० हजार रुपैयाँ बराबरको डस्टबिन सहयोग गरेका छन् । डस्टबिनहरु फेवाताल किनारमा राखिएको छ । पोखराको गैराको चौतारादेखि गौरीघाटसम्म पहिलो चरणमा यो अभियान सुरू भएको हो । डष्टबिन राखेर मात्र फोहोर व्यवस्थापन नहुने बुझेका प्रवासी युवाले प्रत्येक बिहान डष्टबिनमा राखिएको फोहोर व्यवस्थापन गर्न दुईजना सहयोगी पनि राखेका छन् । सहयोगीले बिहानै डष्टबिनमा रहेको फोहोर व्यवस्थापन गर्ने गरेको फेवाताल संरक्षण पहलका सचिव तेजनारायण पराजुलीले बताए ।
प्रवासी नेपाली समूहले ताल सरसफाइका लागि आवश्यक औजार खरिदका लागि खहरे आमा समूहलाई ६० हजार रुपैयाँ सहयोग गरेको छ । ताल सरसफाइमा जुटेका नेचर नेपाल समूहका युवालाई २५ हजार रुपैयाँ पनि सहयोग गरेको पराजुलीले जानकारी दिए । समूहले महावीर पुनको आविष्कार केन्द्रलाई २ लाख सहयोग गरेको समूहका संयोजक कोइरालाले बताए ।
ताल संरक्षणाका लागि जनचेतना जगाउने सन्देशमूलक वातावरणमैत्री बोर्ड ताल वरपर राखिने पनि उनले बताए । तालको महत्त्व बुझाउन ताल र सिमसार क्षेत्रमा पाइने विभिन्न प्रजातिका चरा, जैविक विविधता झल्कने सूचना पनि राखिने कोइरालाले बताए । फेवाताल संरक्षण पहल मार्फत स्थानीय जातका माछाहरु रेवा, भित्ते, रघु, सहरलगायतका माछा पुनर्स्थापनाको काम पनि गरिने विषयमा छलफल भइरहेको उनले सुनाए । जलकुम्भी झार झिक्ने नयाँ मेसिन पोखरामै बनाउन सम्भाव्यता अध्ययन पनि भइरहेको कोइराला बताउँछन् । ताल सरसफाइको साथै तालको इकोसिस्टम बचाउन जैविक विविधतालाई हानी नोक्सानी हुने विषयको पहिचान गरी नियन्त्रणका काम गर्ने गरी तालको पानीको शुद्धताको पनि अध्ययन हुने गरी काम अघि बढाइने उनले बताए ।
सडकका कारण भ्यागुताहरूलाई जोखिम छ भन्ने कुरा त मानिसहरूलाई पहिल्यै थाहा थियो । अब यो अध्ययनले यस तथ्यलाई वैज्ञानिक… 
कास्कीको माछापुच्छ्रे गाउँपालिकाले आगामी वर्षका लागि ६३ करोड ३३ लाख ३१ हजारको बजेट सार्वजनिक गरेको छ । गाउँपालिका उपाध्यक्ष… 
हिजो बिहान आकाशमा रातो बादल देखिएको थियो,” हिमाली जिल्ला ताप्लेजुङको वालुङ गाउँकी याकपालक पेम्बा भुटी शेर्पा भन्छिन्, “भोलि हिउँ… 
सर्वोच्चले निजगढमा विमानस्थल निर्माण गर्ने सरकारी निर्णयलाई बदर गरिदिएपछि पनि त्यहीं विमानस्थल बनाउने अडान राख्नु फैसलाको अवज्ञा भएको विज्ञहरुले… 
युरोपेली मुलुक माल्टामा घरमा ४ बोट गाँजा रोप्न पाइने र सात ग्राम गाँजा बोक्ने पाइने गरि गाँजासम्बन्धी नयाँ कानुन… 
अंग्रेजी महिना सेप्टेम्बरको पहिलो शनिवार विश्वभर अन्तर्राष्ट्रिय गिद्ध सचेतना दिवस मनाइँन्छ । सन् २००९ देखि प्रत्येक वर्ष सेप्टेम्बर महिनाको… 
वन्वयन्तुको घर वनको अतिक्रमण बढ्दो क्रममा छ । यसको प्रत्यक्ष असर वन्यजन्तु संरक्षणमा देखिएको छ । देशको महत्वपूर्ण राष्ट्रिय…