हैजा संक्रमितकाे संख्या २५ पुग्यो, स्वच्छ पानी पिउन सुझाव


     नेचर न्युज    
     श्रावण १९ गते २०८१ मा प्रकाशित


देशभर हैजा संक्रमितको संख्या २५ पुगेको छ । पानीमा दिशाजन्य पदार्थको मिश्रण हुँदा मानिसमा हैजा देखिने गर्दछ । यसरी हैजा संक्रमितको संख्या बढ्दै गएपछि विज्ञहरुले निर्मलीकरण गरेको पानी मात्रै पिउन सुझाएका छन् ।

ललितपुरमा थप दुई जनामा हैजा पुष्टि भए संगै संक्रमितको संख्या २५ पुगेको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले जनाएको छ । संक्रमण हुने जिल्लामा काठमाडौं उपत्याकाका दुई जिल्ला काठमाडौंको टोखाका १ जनामा र ललितपुर जिल्लाको गोदावरी, ग्वार्को, इमाडोल लगायत बिभिन्न स्थानमा १६ जनामा हैजा संक्रमण देखिएको ईडीसीडीले जनाएको छ ।
कैलाली जिल्लाको धनगढी उपमहानगरपालिकाको ८ जनामा हैजा संक्रमण पुष्टि भएको छ ।

हैजा जीवाणु, ब्याक्टेरिया मार्फत हुने एक किसिमको संक्रमण हो । यसले पखाला लाग्ने र शरीरमा पानीको मात्रा कमी हुन्छ । रोगको बलैमा उपचार गरे सजिलै निको हुन्छ । तर बेलैमा उपचार नगरिए केही घण्टामै पनि ज्यान जान सक्छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनले हैजालाई गरिबीको रोग भनी व्याख्या गरेको छ । आधारभूत सरसफाइ नभएका ठाउँमा बस्ने मानिसहरुलाई बढी संक्रमण देखिएको छ । सफा पनी र आधारभूत सरसफाई समेत नहुनुलाई यसरी अथ्याइएको हुन सक्छ ।

अफ्रिका र एशिसाका विभिन्न देश तथा क्यारिबीअन क्षेत्रको हेइटीमा यसबाट बढी प्रभावित हुने गरेको पाईको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनको अनुसार प्रत्येक वर्ष अनुमानित १३ देखि ४० लाख बिरामीहरु देखिने र विश्वभर २१ हजार देखि १ लाख ४३ हजार सम्म मानिसहरुको मृत्यु हुने गरेको छ ।

हैजाको संक्रमण भएपछि कस्ता लक्षण् देखिन्छ त ?

पखाला लाग्ने, सेतो पातलो दिसा हुन्छ । घण्टौंंसम्म बान्ता हुनु पनि अर्को लक्षण हो । पेट दुख्ने, खुट्टा दुख्ने पनि हुन्छ । यस्तो लक्ष्ण देखिएको केही समयमा शरीरमा पानीको कमी हुन्छ र गम्भीर अवस्थामा पनि पुग्ने अवस्था आउँछ । शरीरमा पानीको मात्र कम हुदा थकाइ लाग्ने, आँखा गाडिनु, मुख सुख्खा हुनु पिसाब नलाग्ने, रक्ताचाप कम हुने लगायतका लक्षण देखा पर्छ ।

उपचार

हैजाको उपचार मुख्य त शरीरमा पानीको मात्रा बढाउनु हो । यसकालागि जीवनजल लगायतका पदार्थ प्रशस्त पिउनु पर्छ । एउटा प्याकेटमा भएको पाउडरलाई एक लिटर सफा पानीमा मिसाएर धेरै भन्दा धेरै पानी पिउनु पर्छ । घरमै पनि नुन र चिनीको मात्रा मिलाएर पनि जीवनजल बनाउन सकिन्छ । घरमा बनाउँदा एक लिटर पानीमा ६ चम्चा चिनी र एक चम्चा नुन मिसाएर बनाउनुपर्छ । जटील अवस्थामा पुगेका बिरामीलाई थप उपचार पर्नु पर्ने हुन्छ । पखालाको अवधि घटाउनकालागि बिरामीलाई चिकित्सकले अवस्था हेरेर एन्टिबायोटिक औषधि पनि दिन्छन् ।