संस्कृति

वरिष्ठ लोक संस्कृतिकर्मी, शिक्षासेवी, समाजसेवी, हिमाली साँस्कृतिक परिवारका अध्यक्ष मेनकाजी गुरुङ स्मृतिकोषमा ३५ लाख २६ हजार ३४३ रुपैया संकलन भएको छ।हिमाली साँस्कृतिक परिवारले पोखरामा पत्रकार सम्मेलन गरी जानकारी गराएको हो। वरिष्ठ सस्कृतिकर्मी गुरुङको गतवर्ष कोरोना महामारीका कारण गुमाउनुपरेकाले हिमाली साँस्कृतिक परिवारले संस्थाका मानार्थ सदस्य एवम सल्लाहकार रुद्रकुमारी गुरुङ मैनाको संयोजकत्वमा गठित स्मृतिकोष समितिले उक्त रकम संकलन गरेको हो। स्वर्गीय गुरुङको योगदानको चिरकाल स्मरणका अक्षयकोष स्थापित गरी वरिष्ठ लोकसँस्कृतिकर्मीहरुलाई सम्मान, सकृय कलाकारहरुलाई पुरस्कृत र लोक सँस्कृति संरक्षण एवम विकास गर्ने उद्धेश्यले… पुरा पढौ

नेपालमा मैत्रीपूर्ण खेलका लागि रहेको अफ्रिकी मुलुक मरिशसको राष्ट्रिय फुटबल टिमको सम्मानमा बुधबार रात्री भोजको आयोजना गरिएको थियो । नेपाल – मरिशस बिजनेश काउन्सिलले नेपालका लागि मरिशसका महाबाणिज्यदूत श्री गणेश कार्कीको प्रमुख आतिथ्यतामा मैत्रीपूर्ण खेलका दौरान नेपालमा रहेको मरिशसको राष्ट्रिय फुटबल टिमलाई रात्रीभोजका साथै विविध कार्यले सम्मान गरेको हो । सो क्रममा बोल्दै महाबाणिज्यदूत कार्कीले नेपालमा मरिशसको फुटबल टिमलाई स्वागत तथा सम्मान गर्न पाउँदा निकै हर्ष महशुस भएको भन्दै यस कार्यले नेपाल र मरिशसको मैत्रीपूर्ण सम्वन्ध कायम गर्नुका साथै दुई… पुरा पढौ

थारु समुदायले माघ १ गतेलाई नयाँ वर्षका रूपमा धुमधाम साथ मनाउँदै छन् । नयाँ वर्षको अवसरमा सांस्कृतिक कार्यक्रम गरेर माघी पर्व मनाउन सुरु भइसकेको छ । स्थान, दान एवं खानपिन र रमाइलो गरेर माघी पर्व मनाउँदै छन् ।  सूर्य उत्तरायण प्रवेश गर्ने दिन माघ १ गते थारु समुदायको नयाँ वर्ष अर्थात् माघी पर्व पर्दछ । यो पर्वलाई ठाउँअनुसार विभिन्न नाम पनि दिने गरिएको छ । नयाँ वर्षको पाँच दिनसम्म धुमधामका साथ तराई क्षेत्रमा यो पर्व मनाइन्छ ।  नवलपुरमा माघी पर्वको… पुरा पढौ

पोखरामा (याक्थुङ चुम्लुङ) लिम्बुहरुले सामुहिक रुपमा आफ्नो समुदायको राष्ट्रिय चाडको रुपमा उधौली पर्व मनाएका छन् ।हरेक वर्ष मनाउदै आएका किरात याक्थुङ चुम्लुङ कास्कीले पुजाआजा तथा विविध साँँस्कृतिक कार्यक्रमको आयोजना गर्दै आईतबार पर्व मनाएका हुन् । पर्वमा पूर्वको ताप्लेजुङ, पाँचथर, ईलाम, धनकुटा लगायत जिल्ला घर भइ पाेखरामा बस्दै आएका स्थानीय समुदायको उपस्थितिमा कार्यक्रम गरिएकाे आयोजक संस्थाका अध्यक्ष धन बहादुर थेबे लिम्बुले बताए । हरेक वर्ष मनाउँदै आएको पर्वमा लिम्बु समुदायका २ सय बढिकाे उपस्थिति रहकाे उनले जानकारी दिए । ‘घर पूर्व… पुरा पढौ

श्रीरामचन्द्र र सीताको पूजा आराधनासहित प्रतीकात्मक रूपमा विवाह गरिदिएर आज देशैभर विवाह पञ्चमी पर्व मनाइँदैछ । प्रत्येक वर्ष मार्गशीर्ष शुक्ल पञ्चमीका दिन मनाइने यो पर्व त्रेतायुगमा मार्गशीर्ष शुक्ल पञ्चमीका दिन सीता र रामको विवाह भएको सम्झनामा मनाउने गरिन्छ । मिथिलाको प्राचीन राजधानी जनकपुरधाममा भगवान् सीता र रामको विवाह महोत्सव आज विधिपूर्वक हुँदैछ । गोस्वामी तुलसीदासले रामायणमा वर्णन गर्नुभएअनुसार जनकनन्दनी सीताको विवाह भएको दिनलाई सम्झेर मिथिलावासीले यस पर्वलाई विशेष महोत्सवका रूपमा मनाउने गरेका छन् । त्रेतायुगमा मिथिलाका राजा जनकले आफ्नी छोरी सीताको… पुरा पढौ

करिब २ सयदेखी  २ सय ५० वर्षअघि स्याङ्जाको सदरमुकाम नजिकै रहेको भैंसेगौंडामा अनौठो घटनाहरू  घट्न थाले। पुरुषहरू ३०-३५ बर्ष पुग्दा नपुग्दै धमाधम मृत्यु हुन थाले। झारफुक गरियो, वैद्यले उपचार गरे। मर्ने क्रम  भने रोकिएन। बर्षौँसम्म मर्ने क्रम चलिरह्यो । मानिसहरू चिन्तित बने। ‘यस्तै हो भने गाउँमा पुरुष नै नहुने हो कि भनेर’।   केही मानिसको हेराउने सहमति भयो ।धामी झाँक्री खोजियोl  सो बेलाका प्रख्यात धामी झाँक्रीले जे भने त्यो सुनेर स्थानीय चकित परे।  उनले भनेका थिए ‘गाउँमाथिको मन्दिरबाट अल्लाह दु:खी… पुरा पढौ

दसैं र तिहार पर्व नेपालीले मनाए संगै अर्को पर्व छठ सुरु भएको छ । सोमबारदेखि छठ पर्व सुरु भएको हो । सत्य र अहिंसा प्रति मानवको रुचि बढाउने, सबै जीवप्रति सहानुभूति राख्न अभिप्रेरित गर्ने पर्वको रुपमा छठ पर्वलाई लिइन्छ । तराईमा धुमधामका साथ छठ पर्व मनाइन्छ । कात्तिक शुक्लपक्षमा चार दिन सम्म मनाइने छठ पर्वको पहिलो दिनलाई ‘नहाए खाएके दिन’ पनि भन्ने गरिन्छ । छठको पहिलो दिन छठका व्रतादुहरुले खोला, नाला, नदी, पोखरी, तलाउलगायतका जलाशयमा नुहाइधुवाइ गरेर शुद्ध भइ लसुन,… पुरा पढौ

चरा, वन्यजन्तुलाई संरक्षण गर्न सन्देश दिने नेपालीको दोस्रो ठूलो पर्व तिहार प्रत्येक वर्ष कात्तिक कृष्ण त्रयोदशीदेखि सुरु हुन्छ । तिहारमा दिदी – भाई, दाजु–बहिनी बिच एक अर्काको जीवन स्वस्थ्य र दिर्घायुको कामना गरि मनाउने पर्व हो ।   तिहार पर्व झिलीमिलीको चाड पनि हो । तिहारका अवसरमा एक हप्ता अघिदेखि नै पर्यटकीय राजधानी पोखराका बजारमा थरीथरीका बत्ती बाल्न सुरु हुन्छ । साँझ परेलगत्तै बालिने थरीथरीका बत्तीको उज्यालोले पोखराको सुन्दरता थप सुन्दरता देखिन्छ ।  पोखराको न्यूरोड, पृथ्वीचोक, महेन्द्रपुल, लेकसाईड तिहारमा अझै बढी… पुरा पढौ

कोही असाध्यै बाठा भए 'कागको फुल चोर्ने' भनेर सङ्केत गर्ने चलन छ। बाठा मात्रै होइनन्, हाम्रो बालीनाली नोक्सान गर्ने यिनीहरू कुख्यात समेत छन्। जस्तो सुकै वातावरणमा बस्न सक्ने यी चराहरू 'सर्वहारा' हुन्, अर्थात् जे पनि खान्छन्। यिनले आफ्नो क्षेत्रमा अन्य चराहरूलाई आउन दिँदैनन्। यिनीहरू समूहमा बस्छन्, एक अर्कालाई पर्दा सहयोग पनि गर्छन्। नेपालमा कागका बारेमा अध्ययन तथा अनुसन्धानहरू भएका छैनन्। विश्वभर करिब ४० प्रजातिका कागहरू पाइन्छन्। नेपालमा तराईदेखि हिमालसम्म कम्तीमा ५ प्रजातिका कागहरू अभिलेख गरिएका छन्। यी चराहरूलाई भने हामी… पुरा पढौ

आश्विन शुक्ल पूर्णिमाका दिन मनाइने काजाग्रत पूर्णिमा आज साँझ सम्पन्नताकी देवी महालक्ष्मीको पूजा आरधाना गरी रातभर जाग्राम बसेर मनाइँदै छ । दसैं आश्विन शुक्ल प्रतिपदाका दिनबाट शुरु भएर कोजाग्रत पूर्णिमाका दिन राति जाग्राम बसेपछि समापन हुन्छ । कोजाग्रत पूर्णिमाको दिन पोखराको फेवातालको बिचमा रहेको तालबाराही मन्दिरमा पूजा गर्नेको भिड नै लाग्दछ । फेवाताल किनार बाराहीघाटमा प्रत्येक वर्ष पूर्णिमाको दिन मेला लाग्ने गर्दछ । मेला लाग्ने भएपछि व्यवसायीहरु विभिन्न सामाग्री लिएर व्यापार गर्न पुग्ने गर्दछन् । कोभिडको कारण यस वर्ष भने… पुरा पढौ