वनस्पति र नदीलाई पूजा गर्ने पर्व हरिबोधिनी एकादशी


     नेचर न्युज    
     कार्तिक २९ गते २०७८ मा प्रकाशित


हरिबोधिनी एकादशी औषधीय गुण भएको वनस्पति तुलसी र नदीलाई पूजा गर्ने पर्व हो । यो पर्वमा हिन्दू धर्मावलम्बीले घर घरमा तुलसीको मठ बनाएर तुलसी रोपेर पूजा गर्ने गर्दछन् ।

 तुलसी औषधीय गुण भएको वनस्पति हो । तुलसीको पात, डाँठ, फूलको रस रुघाखोकी लगायत रोगका लागि औषधी हुने आयुर्वेदका चिकित्सक बताउँछन् । तुलसीको रस शरीरमा लगाएमा लामखुट्टेले टोक्दैन । तुलसीको हावाले विषालु कीटाणुलाई नष्ट गर्ने विज्ञ बताउँछन् । हरिबोधिनी एकादशीमा नदीलाई पूजा गरेर फूल तार्ने परम्परा रही आएको छ ।

हरिबोधिनी एकादशीमा पाेखराकाे सेती नदीमा फूल तार्दै भक्तजन । तस्बिर : कृष्णमणि बराल

यसरी मानव मात्र होइन सबै सजीव प्राणीकालागि महत्वपूर्ण पानी संरक्षणकाे सन्देश पनि यो पर्वले दिएको छ । आषाढ शुक्ल एकादशी अर्थात् हरिशयनी एकादशीका दिनमा क्षीरसागरमा सुतेका विष्णु ब्युँझिने दिन भएकोले हरिबोधिनी भनिएको हो । हरिशयनी देखि हरिबोधिनी एकादशीका दिनसम्म चार महिना विष्णुका भक्तले तुलसीको व्रत गरी विशेष पूजा गरी हरिबोधिनी एकादशीमा पवित्र नदीमा फूल तारेर चार महिना लामो व्रत सम्पन्न हुने गर्दछ । 

नदीनाला पानीका स्रोत, प्रकृति, र वनस्पति संरक्षणमा लाग्न प्रेरित गर्ने पर्वकाे शुभकामना ।

हरिबोधिनी एकादशीमा पाेखराकाे सेती नदीमा पूजा गर्दै भक्तजन । तस्बिर : कृष्णमणि बराल